Aft, ağız içinde sıkça görülen ve ağız mukozasının (ağız içi dokusu) üst yüzeyinde oluşan küçük yaralardır. Ağız ülseri olarak da bilinen aft, ağız içinde rahatsızlık ve ağrıya yol açabilir. Aft yaraları beyaz veya sarı renkte olur ve etrafı parlak kırmızı bir alanla çevrilidir. Ağzın içinde ağrılı bir yara olarak bilinen aft, uçuk ile karıştırılmamalıdır.

Aft Nedenleri

Ağız ülserinin yaygın bir şekli olan aft yaraları, viral enfeksiyonlarla ortaya çıkabilirler. Aft yaraları vücudun bağışıklık sistemindeki problemlerle de bağlantılı olabilir. Ağız içinde aft oluşumunun nedenleri ayrıca şunlardan da kaynaklanabilir:

• Dişlerin çok kaba temizlenmesi

• Dilin ya da yanağın sıklıkla ısırılması

• Duygusal stres

• Vitamin ve mineral eksikliği

• Hormonal değişiklikler

• Yiyecek alerjisi

Aftlar çoğunlukla yanakların ve dudakların iç yüzeyinde, dilde, ağzın üst yüzeyinde ve diş eti tabanında görülür.

Aft Belirtileri

Aftlar çoğunlukla yanakların ve dudakların iç yüzeyinde, dilde, ağzın üst yüzeyinde ve diş eti tabanında görülür. Ağzın içinde açık yaraya dönüşen bir veya daha fazla ağrılı kırmızı noktalar olarak görülür. Merkezi beyaz veya sarı renklidir aynı zamanda küçük bir şişlik olarak ortaya çıkar. İyileşme başladığında gri renge dönüşür. Daha az görülen şikayetleri şunlardır:

• Ateş

• Genel rahatsızlık veya huzursuzluk

• Halsizlik

Ağrı genellikle 7 ila 10 gün içinde kaybolur. Aftın tamamen iyileşmesi 1 ila 3 hafta sürebilir. Ağız içindeki büyük yaraların iyileşmesi daha da uzun sürebilir.

Aft Tanısı ve Testi

Sağlık uzmanınız sıklıkla ağrıya bakarak tanı koyabilir. Aftlar devam ederse veya tekrarlamaya devam ederse bakteriyal enfeksiyon, ilaç alerjileri, cinsel enfeksiyonlar ve deri hastalığı gibi diğer nedenleri araştırmak için testler yapılmalıdır. Aft yaralarının diğer nedenlerini araştırmak için daha fazla teste veya biyopsiye ihtiyacınız olabilir.

Aft yaraları direkt olarak kanserle ilişkili değildir. Genel olarak kansere neden olmazlar. Ancak ilk başta iyileşmeyen ve uzun süre kalıcı olan aft yaralarının ortaya çıkardığı kanser türleri de bulunmaktadır.

Aft Tedavisi

Aft tedavisi, ağız içinde oluşan diş ülserlerinin (aftların) miktarını hafifletmeyi ve iyileşmeyi hızlandırmayı hızlandırır. Aftlar genellikle kendiliğinden düzelirler, ancak ağrı ve rahatsızlıkları azaltmak için çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur.

Eczanelerden veya doktor tavsiyesiyle satın alabileceğiniz özel ağız gargara veya yıkama solüsyonları, aftlarla mücadelede kullanılabilir. Bu solüsyonlar, ağız içi hijyeni sağlamaya ve iyileşmeyi desteklemeye yardımcı olabilirler.

Eczanelerde reçetesiz olarak satılan veya doktorunuz tarafından önerilen ağız içi jeller veya merhemler, aftların üzerine uygulanabilir. Bu ürünler, ağız içindeki ağrıyı hafifletmeye ve iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olabilirler.

Bazı durumlarda, aftlar şiddetli ve tekrarlayan bir şekilde ortaya çıkıyorsa, doktorunuz reçeteyle daha güçlü ilaçlar önerebilir. Bu ilaçlar genellikle kortizon içerir ve aftların iyileşme sürecini hızlandırır.

Aşağıdaki yöntemler de aft tedavisine önemli katkılar sunar:

• Baharatlı, tuzlu veya asitli yiyeceklerden kaçınmak

• Yeterli miktarda su içmek

• Stresten kaçınmak

Aft Nasıl Geçer?

Aftlar genellikle kendiliğinden iyileşirler ve genellikle birkaç gün içinde kaybolurlar. Ancak ağrıyı azaltmak ve iyileşmeyi hızlandırmak için bazı yöntemler kullanılabilir. Bunlar arasında ağız içi gargara veya ağız yıkama solüsyonları, ağız içi jeller veya merhemler ve ağrı kesiciler bulunur. Bazı durumlarda, ağrı şiddetli ise doktorunuz daha güçlü ilaçlar önerebilir.

Aftlar ortaya çıkmadan ya da şikayeti azaltma amacıyla önlenmesi için bazı adımlar atılabilir. Bu adımlar arasında ağız hijyenine dikkat etmek, yeterli ve dengeli beslenmek, stresten kaçınmak ve ağız içinde travmadan kaçınmak yer alır.

Ne Zaman Doktorunuzla Görüşmelisiniz?

Aft yaraları genel olarak doktorunuzla görüşmeden kendi kendine iyileşir. Ancak aftların tekrarlaması durumunda altta yatan sağlık sorunlarını tespit etmek için doktorunuza danışmanız gerekebilir. Aşağıdaki gibi durumlarda sağlık kliniği ile iletişime geçin:

Aft veya ağız ülseri 2 haftalık evde bakımdan sonra kaybolmaz veya daha da kötüleşirse,

Yılda 2 veya 3 defadan fazla acı çekiyorsunuz,

Ateş, ishal, baş ağrısı veya deri döküntüsü gibi belirtiler varsa

Çocuklarda ve Bebeklerde Aft Nedenleri

Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda ve bebeklerde de aft yaraları sıklıkla görülür. Ancak çocukların ve bebeklerin ağız içi hassas olduğu için aftlar daha fazla rahatsızlık verebilir.

Bebeklerde aft oluşumu, anne sütünün içinde bulunan maddelerden kaynaklanabilir. Bebeğini emziren annelerin dikkatli beslenmeleri gerekir. Aynı zamanda meme ucu ve bebeğin ağız içi hijyeni konusunda de özenli olmaları gerekir. Ağız temizliğini ihmal etmeyin ve uygun yaşlarına uygun diş fırçalama ve gargara yöntemlerini kullanmaya başlayın.

Çocuğunuzun veya bebeğinizin aftları varsa, tahriş edici gıdalardan kaçınmak gerekir. Baharatlı, tuzlu veya asitli yiyecekleri sınırlayarak aftların daha az ağrılı olmasına veya aftların yok olmasına yardımcı olabilirsiniz. Bebekler için ağrı kesici veya ağız içi jeller, genellikle doktorunuzun tavsiyesi üzerine kullanılabilir. Çocuklar için uygun ağrı kesiciler de kullanılabilir, ancak doktorun önerdiği dozda verilmelidir.

Beslenme eksiklikleri veya bağışıklık sistemi sorunları gibi faktörler, aftların nedenleri olabilir. Problem ve şikayetler devam ediyorsa doktorunuza danışmanız önemlidir. Doktorunuz aftların nedenini belirleyebilir ve uygun tedavi seçeneklerini önerir.