Hareket hastalığı, denge ve hareket algısının beyin tarafından yanlış yorumlandığı bir tür iç kulak bozukluğudur. Bu durum, kişinin çevresindeki hareketlilikle ilgili rahatsızlık hissetmesine neden olur. Hareket hastalığının belirtileri arasında baş dönmesi, bulantı, kusma, terleme ve denge kaybı bulunabilir. Özellikle araçla seyahat ederken, gemi veya uçakta olduğu gibi hareketli ortamlarda bu belirtiler daha sık görülür. Hareket hastalığı, iç kulaktaki denge organının uyumsuz sinyaller göndermesi sonucu ortaya çıkar ve genellikle geçici bir durumdur. Baş dönmesi ve bulantıyı hafifletmek için ilaçlar veya özel egzersizler kullanılabilir.

Hareket Hastalığı Nedir?

Hareket hastalığı, beynin gözlerden, kulaklardan ve vücudunuzdan gönderilen bilgileri anlamlandıramaması durumunda ortaya çıkar. Arabada, uçakta, teknede ve hatta eğlence parkında çok fazla hareket etmek midenizin bulanmasına neden olabilir. Araba tutması veya deniz tutması hareket hastalığına örnek olarak verilebilir.

Kimler Hareket Hastalığına Yakalanabilir?

Tahminen her üç kişiden biri hareket hastalığına yakalanır. Kadınlar ve 2 ila 12 yaş arası çocuklar en fazla risk altındadır. Yine de bu durum herkesi etkileyebilir. Aşağıdaki faktörler hareket hastalığına yakalanma olasılığını artırır:

• Ailede hareket hastalığı öyküsü

• Hormonal doğum kontrolü

• İç kulak bozuklukları

• Adet dönemleri

• Migren

• Parkinson hastalığı

• Gebelik

Hareket Hastalığı Nedenleri

Beyniniz vücudunuzun hareketi algılayan kısımlarından sinyaller alır. Bu kısımlar gözleriniz, iç kulaklarınız, kaslarınız ve eklemlerinizdir. Bu parçalar birbiriyle çelişen bilgiler gönderdiğinde, beyniniz sabit mi yoksa hareketli mi olduğunuzu bilemez. Beyninizin karışık tepkisi kendinizi hasta hissetmenize neden olur. Örneğin, arabaya binerken:

• Gözler geçen ağaçları görür ve hareketi kaydeder.

• İç kulak hareketi algılar.

• Kaslar ve eklemler vücudunuzun hareketsiz durduğunu hisseder.

• Beyin bu mesajlar arasında bir kopukluk olduğunu fark eder.

• Aşağıdaki gibi birçok eylem hareket hastalığını tetikleyebilir: Örneğin:

• Eğlence parkı gezileri ve sanal gerçeklik deneyimleri

• Hareket halindeyken kitap okumak veya telefona bakmak

• Bir tekneye, arabaya, otobüse, trene veya uçağa binmek

• Video oyunları ve filmler

Hareket Hastalığı Belirtileri

Hareket hastalığı belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Belirtiler genellikle bu tür bir ortamdan uzaklaşınca hızla düzelir, ancak bazen bir süre devam edebilir. Hareket hastalığının belirtileri genel olarak aşağıdaki gibidir:

• Terleme

• Baş dönmesi

• Tükenmişlik hissi

• Baş ağrısı

• Sinirlilik

• Konsantre olamama

• Bulantı ve kusma.

• Soluk cilt.

Hareket Hastalığı Tedavisi

Hareket hastalığının tedavisi, şikayetleri hafifletmeyi amaçlar ve kişinin yaşadığı rahatsızlığı azaltmak için birkaç farklı yöntem kullanılabilir. Tedavi yöntemleri arasında şunlar bulunabilir:

• İlaçlar: Hareket hastalığının şikayetleri hafifletmek için sağlık uzmanları ve klinikler genellikle antiemetik adı verilen ilaçları önerirler. Bu ilaçlar mide bulantısını ve kusmayı kontrol altına almaya yardımcı olabilir. Ayrıca antihistaminikler ve antikolinerjik ilaçlar da kullanılabilir.

• Denge Egzersizleri: Vestibüler rehabilitasyon terapisi olarak adlandırılan özel denge egzersizleri, iç kulakta dengeyi düzelten ve şikayetleri azaltan bir tedavi seçeneğidir.

• Akupunktur: Bazı insanlar için akupunktur, hareket hastalığı şikayetlerini hafifletmede yardımcı olabilir. Ancak akupunkturun etkisi kişiden kişiye değişebilir.

• Diyet ve Hidrasyon: Hareket hastalığı yaşarken iyi bir şekilde beslenmek ve yeterli miktarda su içmek, şikayetleri hafifletebilir. Ayrıca alkolsüz içecekler tüketmek ve ağır yemeklerden kaçınmak da yardımcı olabilir.

• Hareket Ortamının Kontrolü: Hareket hastalığı yaşayan kişiler, şiddetli şikayetler yaşadıklarında hareketin daha az olduğu bir ortamda bulunmaları gerekmektedir. Örneğin, bir araçla seyahat ederken ön koltukta oturmak veya bir gemideyken dengeyi korumak için güvertede bulunmak yardımcı olabilir.

Tedavi yöntemleri kişinin şikayetlerinin şiddeti ve sıklığına bağlı olarak değişebilir. Hareket hastalığı yaşayan bir kişi, şikayetleri hafifletmek ve tedavi seçenekleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için bir doktora danışmalıdır.

Hareket Hastalığını Nasıl Önleyebilirim?

Bazı basit yöntemler hareket hastalığı şikayetlerini hafifletebilir veya yok edebilir. Hareket hastalığı belirtilerini en aza indirgeyebilecek pratik uygulamalardan bazıları:

• Seyahate çıkmadan önce az yağlı ve nişastalı yiyecekleri seçin.

• Midenizi rahatsız edebilecek ağır yemeklerden ve yağlı, baharatlı veya asitli yiyeceklerden uzak durun.

• Temiz hava solumaya çalışın.

• Telefon, tablet veya kitaba odaklanmak yerine uzaktaki bir nesneye bakın.

• Mümkünse geriye yaslanın ve gözlerinizi kapatın.

Hemen hemen herkes bir noktada hareket hastalığı şikayetlerini hisseder. Sizi hasta eden hareketlerden her zaman kaçamazsınız, özellikle de seyahat ederken. Hareket hastalığına yatkınsanız, hastalanmayı önlemenin yolları ve hastalanırsanız ne yapmanız gerektiği konusunda sağlık uzmanınızla görüşmelisiniz. Böylece farklı yöntemlere başvurmadan daha iyi bir seyahat deneyimi elde etmek için kalıcı adımlar atabilirsiniz.